ارزیابی یک شاخص خشکسالی ترکیبی جدید مبتنی بر داده‏های سنجش از دوری (RCDI) در محدودۀ ایران مرکزی

نخستین گام در هر سیستم مدیریت خشکسالی پایش وضعیت و سیر تکاملی خشکسالی است. این تحقیق روشی جدید برای پایش سیر تکاملی و شدت خشکسالی با شاخص خشکسالی ترکیبی مبتنی بر داده‏های سنجش از دوری (RCDI) ارائه می‏دهد. شاخص حاضر بر‌اساس این واقعیت استوار است که خشکسالی پدیده‌ای طبیعی است که به‌وسیلۀ ترکیبی از فاکتورهای مختلف از قبیل کمبود در مقدار بارش، تدوام بارندگی‏های کمتر از متوسط در طولانی‌مدت، دمای بیش از حد نرمال و خصوصیات مربوط به رطوبت خاک ایجاد می‏شود. سه منبع دادۀ استفاده‌شده در شاخص RCDI شامل داده‏های بارندگی، دما و پوشش گیاهی است. در تحقیق حاضر، از داده‏های سنجش از دوری TRMM و MODIS برای تهیۀ داده‏های مورد نیاز شاخص RCDI در محدودۀ ایران مرکزی به‌منظور تهیۀ نقشۀ توزیع مکانی خشکسالی طی دورۀ آماری 2001‌ـ 2004 استفاده شده است. ارزیابی دقت شاخص خشکسالی ترکیبی مبتنی بر داده‏های ماهواره‏‏‏‏‏‏ای با استفاده از معیارهای ارزیابی R و RMSE در سطح اطمینان 95 درصد و بر‌اساس مقایسه با مقادیر رطوبت خاک اندازه‏گیری‏شده در50 ایستگاه سینوپتیک انجام گرفته است. نتایج به‌دست‌آمده از بررسی معیارهای ارزیابی نشان داد که شدت خشکسالی برآورد‌شده به‌وسیلۀ شاخص RCDI در انطباق با مقادیر رطوبت خاک اندازه‏گیری‌شده به‌طور متوسط ضریب همبستگی معنا‏دار (61/0) و کمترین خطای برآوردی (98/1) داشته است. از این‌رو، شاخص خشکسالی RCDI به‌خوبی می‏تواند در سیستم‏های هشدار سریع خشکسالی استفاده شود.   ‌